Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığı

Çocuklarınıza kitap okumanız için gereken herhangi bir yaş, belirli bir zaman dilimi yok. Belki de kitap okumak, her yaşta, her zaman, her yerde yapılabilen en kolay ve eğlenceli bir aktivite olabilir. Bebeğiniz bile kitaptaki resimlere bakabilir, okuduğunuz kelimelerin ritmini ve kafiyesini duyabilir. Teknoloji ile erken yaşta tanışan, binlerce uyarıcı ile karşılaşan çocuklara kitapların kendi renkli dünyalarıyla tanıştırmak pekte kolay olmasa da nihayetinde onlar yinede isabetli seçimler yapabiliyorlar. Kitaplarla dolu bir kütüphanede merakla dokunup, inceliyorlar.

Şayet evde de kitap okunuyor ve çocuklara iyi örnek oluyor, kitabın ona ayırdığınız zamana engel olmamasına dikkat ediyorsanız, çocukta da okuma isteği gelişecektir. Ayrıca kitapevlerine birlikte gitmek, sabırla kitapları incelemesine ve seçmesine izin vermek onları heveslendirecektir. Böylece okumanın bir işkence olmadığını, istediği zaman farklı dünyalara gidebileceği bir yolculuk olduğunu keşfedecektir. Televizyon ve/veya bilgisayar, oyun, spor aktiviteleri dışında “okuma zamanları” yaratarak birlikte özel vakitler geçirip aranızdaki bağı güçlendirebilirsiniz. Bu ona değer verdiğinizi göstermenin en güzel yoludur.

En nitelikli kitabı seçebilmek ve okumaya teşvik edecek bazı kriterler bulunmaktadır. Bir kitapta öykünün iyi yazılmış olması kadar iyi resmedilmiş olması da önemlidir. Yazıda ifade edilen duygunun canlandırılabilmesi için bazen renkli bazen de siyah beyaz olması gerekir. Anlatılan hikâye ile resimleri bütünleşiyorsa, daha etkili olacaktır. Ayrıca bir kitap ne kadar iyi yazılmış ve ne kadar iyi resmedilmiş olursa olsun grafik tasarımı ve kullanılan malzemenin kalitesiz olması okumayı olumsuz yönde etkileyecektir.

Aynı zamanda kitabın yazarının ve eserlerinin biliniyor olması ve saygın bir yayınevi tarafından yayınlanması güvenirliği arttıracaktır. Diğer bir kriter ise, başka kültürlerden alınan eserlerin, çocuğa evrensel bir bakış açısı kazandırması, farklı kültürleri, değerleri tanıması için okunması ve okutulması yerinde olacaktır. Ayrıca çocukların anlayabilmeleri için iyi çevrilmiş olmaları ve Türk dilinin iyi kullanılmış olması şarttır.

Çocuğun yaratıcılığını geliştirecek sıra dışı hikâyeler bakış açılarını geliştirecektir. Son olarak ta “iyi” karakterler kadar “kötü” karakterlerinde vurgulandığı, dozunu aşmadan öğretici ve ders verici olan kitaplarda çocuğun kendi doğrularına sahip olmasına yardımcı olacaktır. Kısaca katı kuralları olmayan, ilgi çeken, farklı bakış açıları kazandıran ve keyif veren kitaplar değerlidir.

Yaş Gruplarına Göre Kitap Okuma Alışkanlıkları ve Seçimleri

Çocuklar kitap okuma alışkanlıkları üzerinde, gelişimsel ihtiyaçları, ilgileri ve yaşları belirleyici bir rol üstlenmektedir.

Bebekler (0–3 yaş)

Kitaplarla bağ kurma dönemidir. Dokunarak ve dinleyerek öğrenirler. Bebeğinize kitap okurken, bebeğiniz sayfaları çevirmenizi, resimleri işaret edişinizi ve yazıları soldan sağa takip etmenizi idrak edebilir ve taklit edebilir. Konuşmayı öğrenmesine yardımcı olmak ve dil becerilerini geliştirmesi için kitap okunmalıdır.

  • Kitaplar uzun süre elinde olacağından dolayı, tutabileceği boyutlarda ve kendi başına keşfedebilmesi için kumaş, karton veya sert plastik gibi kaliteli malzemelerden yapılmalı, kolay yıpranmamalı ve yırtılmamalıdır.
  • Bebeğinize basit ve onun dünyasında yer alan, içinde tanıdığı nesnelerin bulunduğu kitaplar seçin.
  • Parlak ve bol resimli olsun.
  • Sayfalarında herhangi bir yazı bulunması gerekli değildir ama eğer varsa kısa ve ahenkli cümlelerden oluşmasına dikkat edilmelidir. Aynı zamanda az kelimeli ve bu kelimelere ait resimleri bulunmalıdır.
  • Resimleri parmağınızla işaret ederek adını söyleyin. Bebekler bu şekilde öğrenir.
  • Basınca ses çıkaran düğmeler ve içi boşaltılabilen aksesuarlı kitaplar da seçilebilir.
  • Bebekler aynı kitabın tekrar okunmasından hoşlanır. Sabırla okuyun.
  • Okurken tek düze ses tonu ve abartılı ifadeler çocuğunuzu rahatsız edebilir. Fakat ses tonunuzu gerektiği yerlerde alçaltıp yükseltmek ve gerektiğinde mimik kullanmak, onun hem ilgisini çekecek hem de eğlendirecektir.
  • Bebekler tekerleme ve şarkılardan da hoşlanır. Biraz daha büyüdükten sonra basit tekerleme ya da kafiyeli cümlelerin yer aldığı kitaplar okuyabilirsiniz.
  • Bebeğinize kitap okurken, kucağınızda tutun. Aranızdaki bağı güçlendirecektir.
  • Çocuğun aile üyelerini tanıması içinde birlikte fotoğraf albümlerine bakabilirsiniz.

Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklar (3–6 yaş)

Okumaya hazırlık dönemidir. Çocuğunuz okumaya başlamadan önce gördüğü harfleri anlamlandırmaya yönelik temel beceriler kazanacaktır. Yazılar ve kitaplara aşina olacak, kitapların işleyişini öğrenecek ve harfleri tanımaya başlayacaktır. Ne kadar çok harfi tanırsa, bu harflere ait seslere o kadar yoğunlaşabilir. Bu dönemde ayrıca yaratıcılıkları gelişir, olayların nedenleri üzerinde dururlar. Günlük hayatlarında karşılaştıkları sorunları içeren, sorularına cevap veren kitaplar seçilmelidir.

  • Kendi yaşamlarını anlamalarına yardımcı olacak fikirler ve konular içeren bildik masallar ve hikâyeler seçilebilir. Küçük çocuklar, yiyecekler, hayvanlar, vasıtalar ve çocuklarla ilgili kitaplardan hoşlanır.
  • Kitapların belirgin bir konusu ve kahramanı olmalıdır. Bir ya da birkaç kahramanın karşılıklı ilişkilerini anlatan öyküler okunmalıdır. (üç küçük domuzcuk) Onun yaşındayken sevdiğiniz masalları okumayı da tercih edebilirsiniz.
  • İyi resmedilmiş, ayrıntılı resimleri olan kitaplar seçilmelidir.
  • Çocuğun hayal gücü harekete geçirilmelidir. Kitabın bir bölümünde durup, “ Sence bundan sonra ne olmuştur?”gibi bir soru sorup hikâyenin kalanını tamamlamasını isteyebilirsiniz.
  • Çocuğun sınıflandırabileceği nesneler içermesi yerinde olacaktır.
  • Küçük çocuklar uyumadan önce onlara kitap okunmasından çok hoşlanır.
  • Küçük çocuklara okunacak kitabı seçmelerine ve tutmalarına izin vermek gerekir.
  • Yazısı fazla olmayan kitaplar seçilmelidir. Dinlerken sıkılabilir.
  • Okul öncesi döneminde çocuğunuzun öyküler anlatmasına izin verin.
  • Çocuğunuzla birlikte daha çok kütüphaneye, kitapevlerine gidin ve kendisine kitaplar seçmesine izin verin.
  • Tabelaları ve levhaları okuyun.
  • Televizyonu kapatın.
  • Küçük çocuklara kitap okurken yanınıza ya da kucağınıza oturmasına izin verin. Aranızdaki bağ güçlenecektir.
  • Beklemeniz gerektiğinde birlikte kitapları karıştırın.
Alıntıdır.
1 cevap
  1. masal abla
    masal abla says:

    Miniklere Kitapları Sevdiren Oyun… Masal Kütüphanesi
    Çocuklara kitap sevgisini tiyatro vasıtasıyla kazandırmayı amaçlayan oyun, sahip olduğu değerler eğitimi ve çocuklara tiyatroyu sevdirme özelliği ile aynı zamanda bir sosyal sorumluluk projesi olma özelliği de taşıyor.
    Bu Oyunda Çocuklar Hem Seyirci, Hem Oyuncu
    Tiyatroyu izleyen çocuklar, ayrıca sahnedeki oyuna eşlik ederek ederek hayal dünyalarını yansıtıyorlar. Çocuklar eğlenirken öğreniyorlar.
    facebook:masalabla

Yorumlar kapalı.