Geribildirim Önemlidir!
Küçük Ağaç’ın Eğitimi adlı romanda bir Kızılderili dede, Küçük Ağaç isimli torununun gelişmesinde ona rehberlik -koçluk- etmektedir.
Küçük Ağaç’ın dedesi torununa hiç ceza vermediği gibi ödül de vermemekte ve zaman zaman geribildirimler vererek, davranışlarının ne işe yaradığı konusunda ona rehberlik etmektedir. Küçük Ağaç ise pozitif geribildirimler aldıkça kendisiyle gurur duymaktadır. (Dede burada kendisine güvenen yetişkin tavırlı bir insan yetiştirmektedir.)
Dede, mısırı kazanda belirli yöntemlerle kaynatarak içecek yapmaktadır. Bir gün Küçük Ağaç isimli torun, kaynatma işlemi bittiğinde dedesine, “Kazanı ben temizleyebilir miyim?” diye sorar ve dedesi de “Olur.” der.
Küçük Ağaç, uzun süre uğraşıp kazanı temizler. Dedesi gelip bakar, fakat “Aferin!” demez; çünkü aferin bir ödüldür. Dede, “Küçük Ağaç, sen kazanı çok iyi temizlemişsin, bulaşık kalmamış, yarın içeceğimiz kötü kokmayacak. Ayrıca bize zaman kazandırdın, kasabaya daha çabuk gidip geleceğiz.” der. Burada dede geribildirim vermiştir. Küçük Ağaç, ailesine katkıda bulunduğu için kendisiyle gurur duyar.
Dede verdiği geribildirimlerle, torununun davranışlarının ne işe yaradığını fark etmesine yardımcı olmuştur. Küçük Ağaç, davranışlarının ne işe yaradığını kendi kendine fark etse, iç kaynaklı geribildirim alsa, belki daha iyi olurdu. Ama küçüktür ve bir büyüğün rehberliğine ihtiyacı vardır. Dede, Küçük Ağaç’a geribildirim vererek neyi iyi yaptığını fark etmesi konusunda ona rehberlik etmiştir.
Neyin “iyi” olduğu görecelidir. Ancak insanların göreceli olanları öğrenmeye de ihtiyacı vardır. Üstelik dedenin kazan konusunda verdiği mesajlar, göreceli olmaktan çok, yere ve zamana göre pek fazla değişmeyecek bilgiler içermektedir.
Üstün Dökmen, Küçük Şeyler